กระดิ่งด้าม กระดิ่งมือ (หรือกระดิ่งด้ามจับ กระดิ่งมือจับ)
อีกรูปแบบหนึ่งของงานศิลปะการหล่อกระดิ่ง ที่แตกต่างจากกระดิ่งลม คือเน้นที่การใช้งานจากการจับสั่นเพื่อให้เกิดเสียง ตามวัตถุป...
กระดิ่งด้าม กระดิ่งมือ การใช้งานและประเภท
กระดิ่งด้าม กระดิ่งมือ ความหมายทั่วไป
“กระดิ่งด้ามจับ” หมายถึง กระดิ่งที่มีด้ามสำหรับถือ มักทำจากทองเหลือง ทองสัมฤทธิ์ หรือโลหะอื่น เมื่อเขย่าจะเกิดเสียงกังวาน ใช้งานโดยการถือแล้วสั่นหรือเขย่าให้เกิดเสียง
วัตถุประสงค์
1. ใช้ในศาสนาและพิธีกรรม
พุทธศาสนา (ไทย – ธิเบต – ญี่ปุ่น)
ใช้ในพิธีกรรม เช่น ตอนสวดมนต์ ทำวัตร ทำพิธีปลุกเสก
เสียงกระดิ่งเป็นสัญญาณให้ระลึกถึงสติ หรือแสดงถึงพลังความบริสุทธิ์
บางวัดใช้ “ระฆังด้าม” สำหรับพระภิกษุหรือโยคีในสายธิเบต เรียกว่า “Drilbu (ดริลบู)” คู่กับ “Dorje (วัชระ)”
ความเชื่อ: เสียงกระดิ่งช่วยขับไล่วิญญาณร้าย เปิดทางให้พลังบริสุทธิ์
ศาสนาคริสต์
ใช้ในพิธีมิสซา เรียกว่า “Altar bell” หรือ “Sanctus bell”
สั่นเพื่อบอกจังหวะศักดิ์สิทธิ์ เช่น ตอนยกศีลในพิธีบูชาขอบพระคุณ
พิธีพื้นบ้านไทย-ล้านนา-อีสาน
ใช้ประกอบการฟ้อนหรือพิธีเรียกขวัญ เช่น “กระดิ่งมือหมอแคน” หรือ “กระดิ่งหมอผี”
เชื่อว่าเสียงกระดิ่งเป็นสัญญาณเรียกขวัญ และป้องกันสิ่งไม่ดี
2. ใช้ในโรงเรียนหรือสถานที่ราชการ
ใช้แทนสัญญาณ เช่น “กระดิ่งโรงเรียน” แบบถือได้ — ครูใช้สั่นเรียกนักเรียนเข้าแถวหรือบอกเวลาเปลี่ยนคาบ
แบบนี้เรียกว่า “hand bell” แบบฝรั่ง ใช้สั่นด้วยมือ เสียงดังใส
3. ใช้ในกิจกรรมทั่วไป
ร้านอาหาร / โรงแรม / เคาน์เตอร์บริการ
ใช้เป็น “กระดิ่งเรียกพนักงาน” บางแบบมีด้ามจับ (บางแบบเป็นปุ่มกด)
ไลฟ์สดขายของ
ปัจจุบันนิยมใช้ “กระดิ่งด้ามจับ” เพื่อสร้างจังหวะ เรียกความสนใจ หรือประกาศเวลาปิดยอด
ประเภท / รูปแบบของกระดิ่งด้ามจับ
-
ความเชื่อและความหมายโดยนัยประเภท ลักษณะ การใช้งานหลัก กระดิ่งโลหะทรงกรวย ทำจากทองเหลือง หรือทองสัมฤทธิ์ เสียงกังวานชัด ศาสนา หรือใช้ทั่วไป กระดิ่งญี่ปุ่น (hand bell / suzu) ด้ามไม้ ตัวกระดิ่งกลม เสียงใส พิธีชินโต หรือใช้ในโรงเรียนญี่ปุ่น กระดิ่งธิเบต (Drilbu) มีด้ามยาว หัวกระดิ่งเป็นลายศักดิ์สิทธิ์ ใช้คู่กับวัชระ ในพิธีกรรมพุทธวัชรยาน กระดิ่งไทยพื้นบ้าน ด้ามไม้ ตัวกระดิ่งทองเหลือง เสียงทุ้ม พิธีเรียกขวัญ หรือฟ้อนพื้นเมือง กระดิ่งมือฝรั่ง (Hand Bell Choir) ตัวกระดิ่งขนาดใหญ่ถึงเล็ก ใช้ตีเป็นวงดนตรี ดนตรีศาสนา หรือคอนเสิร์ต เสียงกระดิ่ง = “สัญญาณแห่งความบริสุทธิ์” และ “การปลุกจิตให้ตื่นรู้”
ในความเชื่อไทย-จีน เสียงโลหะกังวานถือว่า “ขับไล่ภูตผี”
ในฝรั่ง เสียงกระดิ่งเป็น “เสียงเรียกความสนใจจากสวรรค์”
